سعدي شيرازي
افصح المتكلمين ابو محمد مشرف الدين (شرف
الدين) مصلح بن عبدالله بن مشرف سعدي شيرازي از بزرگان عرفان و ادب پارسي در سالهاي
بين 605-606ه.ق در خانواده اي سرشناس و ديندار ديده به جهان گشود. در كودكي سايه
پدر از سرش برفت و در دامان مادرش پرورش يافت. وي نخست مقدمات علوم ادبي و شرعي را
نزد دانشمندان و سخنوران نامي در شيراز آموخت و سپس به نظاميه بغداد معتبر ترين
مراكز علمي آن زمان رفت. پس از پايان دوره تحصيلات در نظاميه بغداد به سير آفاق و
انفس پرداخت كه حاصل سفر طولاني قريب چهل ساله وي، ديدار از بين النهرين، شام، حجاز
و شمال آفريقا است، او از جهانگردان معروف زمان خود بود.
تخلص او به سعدي به دليل تولد او در زمان
اتابك سعد بن زنگي و سعد بن ابي بكر بن سعد زنگي ششمين پادشاه دودمان سلغر از
اتابكان فارس است. اين شاعر و نويسنده عارف، اديب و متفكر ايراني پس از بازگشت از
سفر خود به زادگاه خود شيراز، در ذي الحجه 691-694ه.ق وفات يافت و پيكر پاكش در در
خانقاهي كه اكنون آرامگاه وي است و در گذشته محل زندگي او بود، به خاك سپرده شد.
آثار
سعدي به آفرينش آثاري پرداخت كه پيش از او
نظير نداشت و نقطه كمالي در شيوه شعر و نثر پارسي و روح وحدت بشري است. مهمترين اثر
منثور او كتاب گلستان است كه شامل قطعات فارسي و عربي ميباشد و شاهكاري است در
جهان ذوق و عرفان كه نه تنها در ايران بلكه در اكثر ممالك اسلامي تا سالها تدريس مي
گرديد و در رآس آثار منظوم وي مي توان از كتاب بوستان يا سعدي نامه وي ياد كرد كه
موضوع آن عرفان، اخلاق، تربيت، وعظ و تحقيق حقايق اصول زندگي است.علاوه بر قصايد
عربي و فارسي كه نزديك به هفتصد بيت در موعظه، نصيحت،توصيه، مدح پادشاهان و رجال
عهد خود مي باشد. غزليات، طيبات، بدايع مجالس پنجگانه در كتاب عظيم كليات
سعدي گرد آمده است. آثار وي به بيشتر زبانهاي زنده دنيا ترجمه شده است و به چاپ رسيده است.
به نام خداوند جان آفرين |
حكيم سخن بر زبان آفرين |
|
|
خداوند بخشنده دستگير |
كريم خطابخش پوزش پذير
|
|
|
هزار جهد بكردم كه سر عشق بپوشم |
نبود بر سر
آتش مسيرم كه نجوشم
|
|
|
به هوش بودم از اول كه دل به كس
نسپارم |
شمايل تو بديدم، نه عقل ماند نه
هوشم |
|
|
آرامگاه
آرامگاه سعدي در ابتدا بقعه و باغي
داشت و از يك ساختمان ساده و دو طبقه آجري مركب از چند اتاق تشكيل شده
بود و قبر سعدي در درون معجري چوبي قرار داشت. در زمان كريم خان زند و در
سال 1187ه.ق ضمن اقدامات عمراني در شيراز آرامگاه اين بزرگوار بازسازي
شد.
بناي فعلي آرامگاه سعدي از طرف
انجمن آثار ملي در سال 1331ه.ش با تلفيقي از معماري قديم و جديد ايراني
در ميان عمارتي هشت ضلعي با سقفي بلند و كاشي كاري شده ساخته و باز گشايي
گرديد. روبروي اين هشتي ايوان زيبايي است كه دري به آرامگاه دارد.
|