سيستمهاي ديد حرارتي

اگر به كاربردهاي وسيع سنسورهاي حرارت فواصل دور، اشاره نكنيم سهل انگاري كرده ايم. بعضي از اين كاربردها شامل صنايع هوايي و مطالعات زميني مي شود كه امروزه اين دستگاهها به راحتي قابل حمل هستند و با كمي آموزش مي توان مهارت لازم را براي استفاده پيدا كرد.

معمولترين استفاده از اين تجهيزات براي ديد در شب است. شايد صحنه هاي جنگ عراق را ديده باشيد. تصاويري كه از شبهاي بغداد در زمان جنگ روي شبكه هاي مختلف پخش مي شد با استفاده از اين تكنولوژي بود. در حقيقت دوربين هاي تلويزيوني با سنسورهاي حساس به تغييرات دما تجهيز شده بودند. كاربردهاي بسيار ديگر را مي توان ذكر كرد كه از آن جمله كنترل فرآيند توليد در صنعت براي جستجو و عمليات نجات جان موجودات زنده، آشكار ساختن اتوماتيك آتش در سيستمهاي آتش نشاني، براي درمان بيماريها مثلاً اگر در قسمتي از بدن حرارت غيرعادي مشاهده شود، براي مشاهدات و تحقيقات در حيات وحش، عمليات اكتشاف نفت است. همه اين كارها با تفكيك اختلاف دماي موجود در نقاط مختلف جسم انجام مي گيرد مثلاً اگر در زمستان بتوانيد از بيرون، قسمتهاي داغ خانه را شناسايي كنيد مي توانيد قسمتهايي را كه اتلاف دما از آن صورت مي گيرد پيدا كنيد و جلوي هدررفت گرما را بگيريد. شب هنگام تانكها و سربازهاي در حال حركت را مي توانيد به اين روش شناسايي كنيد. سارقان بانك كه به قصد بانك زدن وارد بانك مي شوند را قبل از اقدام به سرقت از روي دماي بدنشان شناسايي كرد چرا كه به خاطر استرس سرقت دماي بدن آنها بالا و حركاتشان مشكوك است.

اين تكنولوژي امروزه به طور گسترده انجام مي شود و به ترموگرافي معروف است كه بوسيله دوربين ها و اسكنرهاي حساس به تشعشع حرارتي انجام مي گيرد. ناحيه 3 تا 5 ميكرومتر تركيب دو ظرفيتي پلاتين و اينديم ـ آنتيمون، به تشعشع در طيف گرمايي حساس است و با استفاده از فوتونهاي گرمايي كه الكترون از دست مي دهند سيگنالهاي متفاوتي حاصل مي شود كه نشاندهنده اختلاف دما است. در ناحيه 8 تا 14 ميكرومتري آشكارسازهاي Mercury _ Cadmium _ Telluride استفاده مي شود. آشكارسازهايي كه به اثر كوانتمي پاسخ مي دهند بايد سرد شوند. اين سنسورها مي توانند در محدوده وسيعي از دما (مثلاً 20- تا 1100+ درجه سانتيگراد) عمل كنند در حاليكه قادرند اختلاف دمايي به كوچكي 0.5 تا 1 درجه سانتيگراد رانشان دهند.

در اينجا دوربيني را مشاهده مي كنيد از آشكارسازهاي تركيب دو ظزفيتي پلاتين در آن استفاده شده است. اين دوربين مي تواند تصوير با كيفيت بالا توليد كند در كنار آن يك نمونه از عكس هاي آن را مشاهده مي كنيد.

در زير يك عينك ديد در شب را مي بينيد كه مي تواند براي مصارف پليسي، نظامي، آتش نشاني و شكار مورد استفاده قرار گيرد.

در زير چند نمونه ديگر از عكس هايي كه با ابزارهاي ديد حرارتي تهيه شده است، مي بينيد.